Plantun de Prouvènço

Pèr coumpara dos planto d'encò nostre

Citrullus lanatus & Prunus brigantina

fotò
fotò
Pastèco

Citrullus lanatus

Cucurbitaceae

Autre noum : Meloun-d'aigo.

Noms en français : Pastèque, Melon d'eau.

Descripcioun :
La pastèco es uno planto de culturo, mai de cop que i'a èi poussible de la rescountra dins lis escoumbre e àutri bourdiho. Pamens se naturaliso pas. Se recounèis à si fueio proun penado e à si flour jaunasso. La planto a un port que fai bèn pensa i Cucurbitaceae.

Usanço :
Aquelo pastèco di fru roujo e di grano negro èi manjadisso cruso au contre de la citro (o citre) que fau faire couire. Ei richo en critruline que lou cors s'en sèr pèr faire d'arginine un acide amina proun impourtant.

Port : Erbo
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Pancaro entresigna
Cicle bioulougico : Planto de l'an

Gènre : Citrullus
Famiho : Cucurbitaceae



Coulour de la flour : Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Estiéu - Autouno

Sòu : Ca
Autour basso e auto : Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco : Planto cultivado

Liò : Escoumbre e proche dis oustau
Estànci : Pancaro entresigna
Couroulougi : Pancaro entresigna
Ref. sc. : Citrullus lanatus (Thunb.) Matsum. & Nakai, 1916

fotò
fotò
Afatoulié

Prunus brigantina

Rosaceae

Àutri noum : Afatounié, Afatourié, Afàtou.

Nom en français : Prunier de Briançon.

Descripcioun :
L'afatoulié se recounèis l'estiéu à si afàtous (abrignoun, afatoun) verd pièi jaune. Flouris au printèms emé de pichòti flour blanco d'ounte sorton de lònguis estamino. Li fueio, que sèmblon à li de l'ambricoutié vènon bèn à l'après.

Usanço :
Se fai de counfituro emé lis afàtous (emé proun de sucre !), e d'òli de marmoto emé lis amandoun (meseioun). Fau aperaqui 10 000 amandoun pèr n'en faire un litre. J.-R. Fortoul, op.cit., ramento que lis afàtous èron descalagna dóu tèms di lòngui vihado. L'òli èi bon pèr la cousino e pèr sougna li macaduro e lou mau d'os. Se metié un tros de pan dins la sartan pèr leva la forto óudour de l'òli : "Lou pan surbiò lou gros dal fouort de l'óli, l'amarun". Lou darrié moulin s'arestè de vira en 1923 à Suzo (CN).

Port : Aubre
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Prunus
Famiho : Rosaceae


Ordre : Rosales

Coulour de la flour : Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms

Sòu : Ca
Autour basso e auto : Pancaro entresigna
Aparado : Noun

Liò : Sebisso - Prado
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Pancaro entresigna
Ref. sc. : Prunus brigantina Vill., 1786

Partisoun en Prouvènço : CCC à C : mai o mens coumuno ; R à RRR : pulèu o forço raro ; "ges" dins aquéu relarg.
fotò Rose Plano Auto Basso Safrouso Preaupenco Marino Aup
ges
ges
ges
ges
ges
RR
C
CC

Citrullus lanatus & Prunus brigantina

CC
C
C
C
C
R
R
ges

Coumpara Pastèco emé uno autro planto

fotò

Coumpara Afatoulié emé uno autro planto

fotò